De meeste honden eigenaren kennen de dominantie theorie, ook wel roedel of alpha theorie genoemd. Deze schrijft voor dat jij de roedel leider wordt en er voor zorgt dat je hond jou gehoorzaamt. Dit doe je door jouw superioriteit aan hem te bewijzen. Bijvoorbeeld door te eten voordat hij eet, als eerste door de deur te gaan en hem niet op de bank of op het bed te laten. Regelmatig krijg ik vragen of dit echt noodzakelijk is. Onder andere van mensen die het niet prettig vinden om hun maaltijd in volle vaart naar binnen te schuiven, omdat ze medelijden hebben met hun pup die ze met grote ogen aan zit te kijken en grote honger heeft nu het koken iets langer duurde dan gepland. Ik kan jullie allemaal gerust stellen, dit is niet nodig. De dominantie theorie is namelijk achterhaald.
De theorie is oorspronkelijk bedacht na het observeren van wolven die in dierentuinen bij elkaar waren geplaatst. Ondertussen is er heel veel nieuw onderzoek gedaan, zowel in het wild als in gevangenschap. Dit onderzoek laat zien dat de alfa wolf zijn leiderschap helemaal niet af hoeft te dwingen door zich continu te bewijzen. Sterker nog, als er voldoende eten is eten alle wolven tegelijk, maar als er te kort is laat hij de pups eerst eten. Als de roedel zich verplaats loopt hij niet vooraan om de weg aan te geven, maar achteraan zodat hij in de gaten kan houden of de kust veilig is en iedereen goed mee kan komen. En aangezien wolven geen deuren hebben is de beste vergelijking de opening naar hun hol, waar geen volgorde van binnen gaan in te ontdekken is. Een van de redenen waardoor de alfa zijn positie niet hoeft te verdedigen is dat de jonge leden van de roedel als ze oud genoeg zijn de roedel verlaten om een partner te vinden en zelf een nieuwe roedel te stichten.[1]
Geen roedel, maar een familie
De structuur van een roedel komt dus veel meer overeen met die van een familie. De jongeren leren door te kijken naar hun ouders en van de ervaringen die ze opdoen. De ouders beschermen hun jongen en geven het goede voorbeeld. Als we op dezelfde manier een pup willen opvoeden moeten wij dus geduld met hem hebben, om er voor te zorgen dat ook hij geduldig wordt. Zodat hij, als hij iets minder prettig vindt, dit tolereert, in plaats van van zich af te happen. Het is zelfs gevaarlijk om je hond te straffen. Als je agressie naar je hond gebruikt, bijvoorbeeld door hem op zijn rug op de grond te leggen, is de kans dat je hond je zal bijten veel groter dan wanneer je dit niet doet [2]. In bijna alle gevallen dat honden bijten is namelijk angst de onderliggende oorzaak. De hond voelde zich in het nauw gedreven en wist geen andere oplossing meer.
Wat dan wel?
Wat je wel kunt doen om een leuke huisgenoot te krijgen en te houden is er voor te zorgen dat het gedrag dat jij prettig vindt het meest belonend is. Hierdoor zal de pup dit gedrag in het vervolg zelf kiezen. Dit doe je door te voorkomen dat hij foute gewoontes aanleert. Bijvoorbeeld door er voor te zorgen dat er geen eten op het aanrecht ligt als je weg bent en door genoeg alternatieve kluiven te hebben zodat hij niet aan de meubels hoeft te beginnen. Daarnaast geef je hem een beloning, bijvoorbeeld in de vorm van een koekje of aandacht, als hij zich goed gedraagt.
Betekent dit dat je je hond op bed en op de bank mag laten, aan de lijn mag laten trekken en op het moment dat er een deur open gaat er door heen mag laten stormen. Ja en nee. Je zult er namelijk geen zogenaamd dominante, agressieve hond door krijgen. Wat je moet beslissen is of het gedrag nog steeds wenselijk is op het moment dat je pup groot is. Zo kan het bijvoorbeeld gevaarlijk zijn als je hond zomaar de straat op rent op het moment dat je de deur opent om een pakketje aan te nemen. Zolang je gewoon je verstand gebruikt kun je gedrag waar jij (en je omgeving) geen probleem mee hebt gewoon veilig toelaten.
TIP: sluit al op jonge leeftijd een hondenverzekering af voor je puppy, je krijgt dan een lagere premie. Ook krijg je bij Petplan nu een leuk gratis puppypakket ter waarde van 50 euro! Bereken hier gratis je premie
Bronnen:
[1] John W.S., Bradshaw , Emily J., Blackwell , Rachel A., Casey. Dominance in domestic dogs — useful construct or bad habit? Journal of Veterinary Behavior: Clinical Applications and Research, May/June 2009, Pages 135-144
[2] Herron et al. Survey of the use and outcome of confrontational and non-confrontational training methods in client-owned dogs showing undesired behaviors. Applied Animal Behaviour Science, 2009; 117 (1-2): 47
Jammer toch dat over dit onderwerp zo makkelijk forse stellingen worden betrokken en dat iedereen daarbij het onderzoek betrekt dat hem of haar het beste uitkomt. Het beste wat je kunt zeggen over de dominantietheorie is dat de meningen verdeeld zijn. Dat zijn ze namelijk. En volgens mij het allerbeste om te zeggen is, dat je moet doen wat werkt bij jouw hond en waarbij zowel baasje als hond zich goed voelen. En gooi alle theorieen dan desnoods in prullenbak. Kalmerende signalen zijn vooral goed voor eigenaren die zelf druk en gauw opgewonden zijn. Je móet de hond dan wel duidelijk maken dat al die drukte niet op hem of haar gericht is. Honden houden niet van dit soort opwinding. Maar om die theorie dan van toepassing te verklaren op alle honden en baasjes is natuurlijk ook té gek voor woorden. Hetzelfde geldt voor de roedeltheorie. Ligt het je: prima, ligt het je niet: doe iets anders. Kijk waar de hond op reageert en waarop niet en wat goed voelt.
Voor wat betreft de clickermethode: zoals ik al zei: alles wat werkt is prima, maar niemand heeft me tot dusver kunnen uitleggen hoe je de clicker gebruikt op afstand. je kunt clickeren tot je kramp krijgt in je vingers maar de hond hoort het niet meer. En dat zijn nu juist de situaties (niet aan de lijn) waarin je (in het belang van de hond) echt controle nodig hebt.
Beste Reza,
Bedankt voor je reactie. Allereerst, dominantie theorie is niet een trainingskeuze, maar een theorie die gebaseerd is op wetenschappelijk onderzoek. Die zelfde wetenschappers hebben na nieuw onderzoek hun eerdere vindingen, waarop dominantie theorie gebaseerd is, terug getrokken. Het lijkt mij niet meer dan redelijk om mensen daar van op de hoogte te brengen.
De manier van trainen die de hondeneigenaar kiest is inderdaad een kwestie van gevoel en ervaringen. Deze website is gebaseerd op mijn visie dat voor de meeste honden opvoeden met beloning voldoende is. Ik ben zelf nog nooit een hond tegen gekomen waarbij het noodzakelijk was om met actief straffen te werken. Als je kijkt naar trainingsmethodes van andere dieren zie je dit ook. Gevaarlijke dieren, zoals orka’s, worden ook puur op basis van beloning getraind en kunnen zo hele complexe dingen leren. Dit is iets anders dan zeggen dat training op basis van straffen niet werkt.
Ten slotte je probleem met Clickertraining. Ik werk toevallig zelf met de clicker methode en kan je het antwoord wel geven. Het belangrijkste idee achter deze methode is dat je tijdens een trainingssessie een signaal aan je hond geeft als hij doet wat je wilt. Gedrag dat je niet wilt zien negeer je. Dit vraagt creativiteit van zowel hond als baas omdat je gedrag dat je niet wilt zien moet omdenken in gedrag dat je hond in plaats daarvan kan vertonen. Gemakshalve wordt vaak een zogenaamde clicker gebruikt, maar dit apparaatje is niet noodzakelijk voor deze manier van trainen. Op grote afstand zou ik bijvoorbeeld eerder voor een hondenfluit in een toonhoogte die je niet voor commando’s gebruikt kiezen.
Wij hebben een probleem met onze pup van 6 maanden denk dat het met dominantie te maken heeft, maar belangrijker hoe leer ik haar dat af.
Ze springt te pas en te onpas op de bank en dat wil ik haar afleren dus zet ik haar steeds in haar mand dat vindt ze niks en dan plast ze gewoon in haar mand.
Voor de rest is ze zindelijk. Doet dit volgens mij puur uit protest.
Hebben jullie een tip??
Wat grappig altijd als mensen een boek willen verkopen, en dan een theorie afwijzen. Terwijl dominantie iets instinctiefs is. En enorm veel dieren (ook mensen) hebben dit in hun hiërarchie zitten.
Dus kom maar met een echte bron echt onderzoek die miljoenen jaren aan groeps hiërarchie nu afwijst.
Er is altijd een dominanter persoon of dier in een groep. Ook is het verschil niet altijd zo groot. Je kan van alle bedenken, maar in hemelsnaam bedenken is geen feit. Je hond kan je uiteraard als familie zien. Maar je moet toch boven hem of haar blijven staan. Dus dan ben jij dominant. Altijd ook al wil je zo “goed” overkomen. Jouw hond is niet gelijk aan jou. Hij heeft geen kans op een echte baan, een auto een eigen huis, stemmen, meedenken in beslissingen in het huishouden. Het blijft een hond.
Grappig dat mensen altijd blijven hangen in hun eigen denken en anders denkenden onderuit proberen te halen.
Waar het in dit verhaal om gaat dat je geen dominantiehandelingen meer hoeft uit te voeren en je hond niet meer hoeft te straffen en dat je een relatie opbouwt met je hond die gebaseerd is op veiligheid en vertrouwen.
Natuurlijk is het zo dat je “de baas “, maar een baas heeft wat mij betreft een stuk verantwoordelijk naar zijn hond i.p.v. dat je de hele dag met de borst vooruit loopt en “de baas”loopt te spelen.
Want alles wat een hond nodig heeft moet hij van ons hebben. Denk je nu echt dat een hond dit niet snapt. Als hondeneigenaar moet je het alleen niet meer gratis weg geven, maar hem er wat voor laten doen.
Daar bij ga je ook simpelweg voorbij aan het feit dat wolven in de natuur in familie verbanden leven en daar een natuurlijke rangorde heerst , net als bij je thuis, heeft totaal niets met dominantie te maken.
Alles is gebaseerd op 1 onderzoek uit 1967 met een groep wolven die elkaar niet kenden, ja big brother op zijn best.
Succes met nadenken!
Helemaal met je eens Roel ! Ik zie te veel schrijnende situaties waarbij mensen werkelijk hun hond kniestoten geven of hun hond letterlijk ‘ophangen’ aan de leiband terwijl hun hond zodanig gestresseerd is door de dominante houding van hun geleider…
Een hond weet echt wel wie zijn geleider is en van wie hij eten/verzorging krijgt, daarvoor moet je de hond (in hun oogpunt) niet constant straffen …
Ik vind het zelf erg dat mensen het verschil niet kennen tussen een onzeker hond en een opgewekte hond…
Dat de mens maar eerst eens begint met de lichaamstaal van de hond te leren ipv mee te discussiëren over hoe je problemen aanpakt…
Dominant gedrag hoeft toch helemaal niet gepaard te gaan met geweld Alysa.
Ben benieuwd hoe je een hond gaat afleren als jij op de bank wilt zitten en je hond zit er ook en die bijt je omdat het zijn bank is zogenaamd, ga jij je dan ook verontschuldigen tegen je hond en zeggen sorry, maar natuurlijk is het hele huis van jou.
Er zijn juist veel te veel mensen die hun hond opvoeden als een verwende baby en denken alles op te lossen met liefde geven.
Hierin moet ik Cesar Milan gelijk geven, iedereen heeft beweging, discipline en liefde nodig voor een kalm leven gezamelijk.
En hierboven de bewering dat orka,s met alleen beloning iets word geleerd is ook heel naief, orka,s en dolfijnen worden gewelddadig opgevoed met slaan, verdovende middelen en het niet geven van voeding als straf, daar is ook genoeg bewijs voor te vinden
Gisteren bezoek gehad van mijn neef en familie met een rhodesian ridgeback pup van een half jaar, even een taartje eten, de pup loopt langs de vrouw van mijn neef en graait in 1 keer het hele gebakje van haar schotel, daarna werd een heel schaaltje chips van hun kind leeg gevreten in een split second, daarna werd het kindje van 2 jaar tot 2 keer toe met geweld haar cracker uit haar hand getrokken, waarbij haar handje bijna ook in de bek verdween, hoe ga je dit dominant gedrag zonder dominant gedrag verhelpen, ben ik heel benieuwd naar, heb de hond met geweld van het kind afgetrokken, want lieve woordjes gingen helpen helaas.
Deze mensen zitten met hun handen in hun haar, want er komt nog een kleine en dan met een hond die zo gefocuust is op voedsel, echt gevaarlijk en deze hond word zeer waarschijnlijk weg gedaan omdat ze haar niet de baas zijn, sorry voor het woord baas.
Ten eerste verstaat de hond geen enkel woord van wat je zegt, geen lieve woordjes, geen boze woordjes. Zorg om te beginnen, dat de pup niet zomaar rondloopt tussen al dat lekkers, dit is de kat om het spek binden. Met veel geduld oefenen kun je bereiken, dat de hond afwacht tot hij voedsel krijgt aangeboden. Je zou hierbij een bench kunnen gebruiken. De pup wel eerst langzaamaan laten wennen aan de bench en zijn verblijf hierin belonen met iets lekkers.
Jan Drent, de tranen schoten in mijn ogen tijdens het lezen van jouw reactie en dat kwam niet voort uit blijdschap. Ik heb een husky (dit zijn over het algemeen honden voor gevorderden) in het begin opgevoed volgens de methodes van bijvoorbeeld Cesar, met de gedachte dat je altijd moet laten weten wie de baas is. Ik kan je vertellen dat onze relatie in het begin behoorlijk slecht was. Gelukkig heeft zijn ijzersterke karakter mij doen inzien dat ik nooit de baas zal zijn over hem. Dat zegt niet dat hij daarom automatisch de baas is over mij. Wij leven min of meer op gelijke voet met elkaar. Als die olijkerd iets doet wat mij niet zint, dan vraag ik hem vriendelijk met een knuffel of hij zijn bezigheden op een andere manier in wil vullen. En dit werkt, omdat wij elkaar respecteren. Ik hoef mijn hond daarom nooit te straffen! Daarom, met geweld een puppy terechtwijzen is belachelijk. De kinderen niet met eten rond laten lopen en in de tussentijd de hond leren tussen het verschil tussen mijn en dijn, is een manier om met die ‘dominantie’ om te gaan zonder dominantie.
Heel triest voor de hond!!!!
Duidelijk geen verstand van honden en hoe te communiceren met hen.
Straffen werkt alleen maar averechts en het ‘ zogenaamde ‘ gedragsprobleem zal alleen maar erger worden.
Wat de hond doet is voor hem heel normaal gedrag, alleen niet wenselijk voor de mens.
Het kost alleen tijd en energie om je in de hond te verplaatsen en de hond te helpen zich aan te passen in deze ( absurde )
mensenwereld.
De mens voelt zich superieur, is het meest dominante wezen op deze planeet en alles en iedereen moet zich aanpassen.
Wij hebben een hond uit het buitenland geadopteerd, die enorm gefocust was op eten en helemaal door het lint ging als het om voedsel ging.
Nu kan hij gewoon langs een tafel vol eten lopen zonder iets te pakken, naast mij op de bank zitten als ik iets zit te eten, gaat hij netjes zitten als hij zijn eten krijgt enz.
Hoe??? Door simpelweg te communiceren via lichaamstaal ( hondentaal ) en absoluut zonder te straffen.
Gek hè….maar het kan echt!
Interessant stuk, het enige nadeel is, is dat er erg veel informatie is over hoe je wel of niet een hond moet opvoeden. Ik ben van mening dat je een hond niet kunt straffen voor iets wat niet geleerd is. Kortom leer je hond wat wel en niet mag. Tevens is het te triest voor woorden dat mensen een hond kiezen omdat hij zo leuk eruit ziet, of goed bij het imago past. Ik hoop dat mensen een hond kiezen op basis wat ze willen doen. Veel problemen ontstaan omdat een hond niet zijn energie kwijt kan, gaat zich dus vervelen. Mensen kopen een hond gaan drie keer een rondje van 15 minuten en denken dat, dat voldoende is. Mijn motto kijk eerst wat wil je en verwacht je en kies daar je hond op uit. Dat scheelt al 90% van de problemen.